GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE’NİN JEOPOLİTİĞİ

DOĞRU/YANLIŞ

a-(…) Türkiye,bulunduğu coğrafi konum nedeniyle siyasi,ekonomik ve kültürel açıdan Dünya’nın en   önemli ülkelerinden biridir.

b-(…) Gerek Anadolu’da gerekse çevresinde kurulan  devletler, gelişebilmek ve varlıklarını güvenle  sürdürebilmek için boğazlar üzerinde egemenlik  kurmaya çalışmışlardır.

c-(…) Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’nin jeopolitik önemi eskisine oranla azalmıştır.

d-(…) Türkiye gelecek yüzyılda Hazar ve Orta Asya doğal  kaynaklarının batıya  ulaştırılmasında doğal bir köprü rolü  üstlenecektir.

e-(…) Kosova sorunu Türkiye ile Bulgaristan arasında yaşanmaktadır.

f-(…)  Batı Trakya sorunu hukuken çözüme kavuşmuştur.

g-(…) Filistin sorunu Türkiye’yi doğrudan ilgilenmektedir.

h-(…) Süveyş Kanalı’nın açılması Kıbrıs Adası’nın önemini azaltmıştır.

ı- (…) Jeopolitik kelimesinin sözcük anlamı;ekonomik ve siyasal coğrafya verilerine göre dış siyasetin oluşturulması ve  yönlendirilmesidir.

j- (…) İlk çağlardan beri Anadolu’da kurulan çeşitli uygarlıkları besleyen kervan yolları etkinliğini yitirince Orta Asya ticaret    yollarının önemi artmıştır.

k-(…) Türkiye,Kafkasya ve Orta Asya petrolünün ve doğal gazının  batıya  ulaştırılması  için belirlenen güzergahlardan en önemlisi  üzerinde bulunmaktadır.

l- (…) Yunanistan; Türk azınlığı  tam sayısı ile göstermemekte Lozan Antlaşması’nın bazı maddelerini görmezlikten gelmektedir.

                               

                                            a,b,d,f,ı,k,l-DOĞRU     c,e,g,h,j-YANLIŞ

 

 

BOŞLUK DOLDURMA

 a-16.yüzyılda …………………..İmparatorluğu Dünya üzerinde “Denge Kuran” rolü oynamış ve bu nedenle Dünya’nın en güçlü ve en büyük devleti olmuştur.

b-Doğu Akdeniz’de yer alan Kıbrıs Adası,………….. ………..’nın açılmasıyla birlikte ticari ve coğrafi açıdan daha fazla önem kazanmıştır.

c-Stratejik kaynaklar,ülkelerin coğrafi şekli,coğrafi konum,iklim özellikleri vb.jeopolitikte etkili olan ………………… unsurlardır.

d-………………., Dünya’nın en önemli petrol rezervlerine sahip olan Orta Doğu ve Hazar Havzası ile önemli deniz ulaştırma yollarının kavşağında bulunan Akdeniz Havzası içinde yer alır.

e-……………… ………………,ülkelerin coğrafi özelliklerini dikkate alarak onların siyasi açıdan Dünya üzerinde bulundukları yeri araştırır.

f-Jeopolitik konumda etkili olan faktörler üç bölüme ayrılır.Bunlar;değişen ve değişmeyen unsurlar ile ………………..dır.

g-Yavuz Sultan Selim’in ………………ünvanını alması Türklerin İslam dünyasında ve diğer ülkeler arasındaki yerini ve önemini büyük ölçüde artırmıştır.

h-….............. ……………dağılması,Orta Asya ve Kafkaslar’da Türkiye ile etnik,tarihi ve kültürel bağları bulunan ülkelerin bağımsızlıklarına kavuşmasını sağlamıştır.

ı-Balkanlarda en fazla Türk azınlığın yaşadığı ülke ……………………’dır.

j-Kosova ve Bosna Hersek sorunlarının nedeni ……………….bu bölgelerde yaşayan insanlara uyguladığı baskı ve zulümlerdir.

k-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti …………yılında kurulmuştur.

l-NATO,Türkiye’nin üye olduğu ……………..bir örgüttür.

m-Türkiye,Çanakkale ve İstanbul boğazları sayesinde gemilerin ……………….ve …………….giriş çıkışlarını kontrol edebilmektir.

 a-Osmanlı    b-Süveyş Kanalı    c-değişmeyen   d-Türkiye  
e-Siyasi coğrafya   f-zaman g-halife     h-Sovyetler Birliği’nin    
 ı-Yunanistan   j-Sırpların   k-1983   l-askeri  m-Akdeniz,Karadeniz’e

   Aşağıdaki tabloda,Türkiye’ye ait özellikler verilmiştir. Bu özelliklerden jeopolitik açıdan önemli olanları işaretleyiniz.

a-Transit ticaret yolları üzerinde bulunur
b-Başlangıç meridyeninin doğusunda yer alır
c-Asya,Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en fazla yaklaştığı bölgede bulunur
ç-Nükleer santrallerde kullanılan uranyum ve toryum yataklarına sahiptir.
d-İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahiptir
e-Karadeniz kıyıları haricinde akarsuları düzensiz rejime sahiptir
f-Nüfus ülke geneline düzensiz dağılmıştır
g-Bölgesinde güçlü bir orduya sahiptir
h-Çevresindeki ülkelere göre zengin tatlı su kaynaklarına sahiptir
ı-Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır
i-Geniş ve verimli tarım arazilerine sahiptir
j-Üç tarafı denizlerle çevrilidir
k-Dünya doğal enerji kaynaklarının % 70’i Türkiye’nin etrafında kümelenmiştir
l-Çeşitli iklim özellikleri ve bitki türleri görülür.

                     Jeopolitik özellikler:a,c,ç,d,g,h,i,j,k,l

 

Aşağıda,Türkiye’yi doğrudan ve dolaylı ilgilendiren sorunlarla bu sorunların yaşandığı ülkeleri eşleştiriniz.

Tabloda verilen Türkiye’nin üyesi olduğu örgütlerin ne tür örgüt olduğunu işaretleyiniz.

	Askeri Örgütler	Siyasi Örgütler	Ekonomik Örgütler
Birleşmiş Milletler		X
İslam İşbirliği Teşkilatı		X
NATO	X
Dünya Bankası			X
Batı Avrupa Birliği	X
Avrupa Konseyi		X
Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği  Örgütü			X

  1)İstanbul ve Çanakkale boğazlarının Türkiye’nin jeopolitiği üzerindeki önemi nedir?

  Boğazlar;klasik ve dar çerçevede sadece Akdeniz’i Karadeniz’e,Avrupa’yı Asya’ya bağlayan su geçitleri ya da köprüleri değildir. Boğazlar aynı zamanda Cebelitarık ve Süveyş Kanalı ile,Atlas ve Hint Okyanusu’nu büyük kara parçalarına bağlayan önemli su yolu geçitleridir. Jeopolitik konumuyla da Dünya siyasetindeki etkisini günümüzde de korumaktadır.

 2)Türkiye’nin coğrafi konumunun jeopolitik etkilerinden iki tanesini yazınız.
   a-Asya,Avrupa ve Afrika kıtaları arasındaki ticarette bir köprü konumundadır.
  b-Kafkasya ve Orta Asya petrolünün ve doğal gazının Avrupa’ya ulaştırılması için belirlenen güzergahlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır.

 

 

3)Atatürk’ün hangi sözünün,Türkiye’nin dış politikasında belirleyici olduğunu yazınız.

  Yurtta Sulh,Cihanda Sulh (Yurtta barış,dünyada barış)

 

4)Türkiye’yi doğrudan ilgilendiren sorunlar nelerdir?
  a-Irak sorunu     b-Batı Trakya sorunu   c-Ege Denizi’ndeki kıta sahanlığı sorunu     d- Fırat  ve Dicle nehirlerinin sularının kullanımı sorunu  e-Kıbrıs sorunu    

 5)Batı Trakya Sorunu ile Bosna-Hersek Sorununun nedenlerini yazınız.

   Batı Trakya sorununun başlıca nedenleri Yunanistan’ın Lozan Antlaşmasında Batı Trakya’da yaşayan Türk azınlık için verilen hakları ihlal etmesi,batı Trakya’da ki Türk azınlığa baskı uygulamasıdır.

   Bosna Hersek sorununu nedeni ise Sırpların Boşnak halka yaptığı zulüm ve katliamdır.

 

6)Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı’nın dağılmasının sonuçlarından iki tanesini yazınız.

  a-Orta Asya ve Kafkaslar’da Türkiye ile etnik,tarihi ve kültürel bağları bulunan ülkelerin bağımsızlıklarına kavuşmaları.

  b-Avrupa’da yeni siyasal oluşumların meydana gelmesi

 

7)Türkiye’nin üye olduğu uluslararası ekonomik örgütler nelerdir?

  a-Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

  b-Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü  

  c-Uluslararası Para Fonu (IMF)            d-Dünya Bankası

 8)Jeopolitikte etkili olan temel unsurlar nelerdir?

  a-Zaman    b-Değişmeyen unsurlar     c-Değişen unsurlar

 9)Jeopolitikte değişmeyen unsurlar nelerdir?

  a-Stratejik kaynaklar   b-Coğrafi bütünlük    c-Su    d-İklim 
  e-Coğrafi konum  f-Jeolojik ve jeomorfolojik özellikler. 
  g-Ülkelerin coğrafi şekli

 10)Jeopolitikte değişen unsurlar nelerdir?

  a-Sosyal kültürel değerler       b-Politik değerler      c-Bilimsel ve teknolojik değerler  d- Askeri değerler        e-Ekonomik değerler

 11)Türkiye’yi dolaylı yoldan ilgilendiren sorunlar nelerdir?

  a-Bosna-Hersek Sorunu       b-Kosova Sorunu   c-Makedonya Sorunu

  d-Kafkasya’daki Sorunlar (Ermenistan2ın Karabağ’ı İşgali)

  e-Ortadoğu’da yaşanan Sorunlar (Filistin Sorunu)