NÜFUS VE NÜFUS SAYIMLARI
NÜFUS
* Sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus adı verilir.
* Nüfus bilimini inceleyen coğrafyaya yardımcı bilim dalı DEMOGRAFİ bilimidir.
* Nüfusun beslenme, barınma, eğitim ve sağlık gibi ihtiyaçlarına yönelik yatırımlar ise DEMOGRAFİK YATIRIM adı verilir. Bu yatırımları fazla olan ülkelerin genç nüfusları fazladır ve dolayısıyla bu ülkeler gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkeler statüsündedir.
NÜFUS SAYIMI
* Belirli zamanlarda bir ülkede ve ya bir bölgede yaşayan kişilere ait demografik, ekonomik ve toplumsal verileri toplanma, değerlendirme, analiz edilme ve yayınlanma işlemlerinin tümüne NÜFUS SAYIMIdenir.
* Bu sayım kimi ülkelerde beş yılda bir, kimi ülkelerde on yılda bir, kimi ülkelerde ise bilgisayar sistemine yüklenmiş nüfus verilerinin değerlendirilmesi yoluyla yapılır.
NÜFUS SAYIMLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ
* Tarihsel süreçte çeşitli zamanlarda nüfus sayımlarının yapıldığı ve bu sayımların temel amaçları arasında askere alınacak kişileri ve vergi yükümlülüklerini belirlemek olduğu bilinmektedir.
* Tarihte bilinen ilk nüfus sayımını M.Ö. 3000 yıllarında Çin’in yaptığı tahmin edilmektedir. (Halka yardım aldatmacasıyla yapıldığı ama asıl nedenin isyancıları bulup cezalandırmak olduğu söylenir.)
* 1600’lü yıllarda İngiltere ve Fransa coğrafi keşifler sonucu elde ettikleri sömürgelerinde yaşayan nüfusu belirlemek amacıyla çeşitli nüfus sayımları yapmıştır.
* İlk modern nüfus sayımı ise 1700’lü yıllarda İskandinav ülkelerinde yapılmıştır (1748-İsveç)
* İskandinav ülkelerini 1769 yılında Danimarka, 1787 yılında İspanya, 1799 yılında ABD, 1801 yılında İngiltere ve Fransa izlemiştir.
* Osmanlı Devletinin ilk nüfus sayımını 1831 yılında II. Mahmut asker sayısını ve vergi yükümlülüklerini belirlemek için yapmıştır. Ancak bu sayımda sadece erkekler sayılmıştır.
* Türkiye’de ilk modern nüfus sayımı 1927’de yapılmıştır.
* Çin’in ilk modern nüfus sayımı ise 1953 yılında yapılmış ve bu sayımla ülkenin dünya nüfusunu beşte birine sahip olduğu ortaya çıkmıştır.
NÜFUS SAYIMLARI NEDEN YAPILIR?
* Her ülkede nüfusun sayısının bilinmesi son derece önemlidir. Çünkü sayımlar sonucu nüfusun yapısının ve özelliklerinin öğrenilmesi ülkelere geleceğe yönelik sosyal, ekonomik ve politik alanlarda planlamalar yapma konusunda yarar sağlamaktadır.
* Örneğin, ülkede sayımlar sonucu genç nüfusun fazla olduğunun ortaya çıkması bu durumun böyle devam etmesi halinde geleceğe yönelik demografik yatırımların artacağını işaret eder ve ülkede bu soruna yönelik planlama yapma olanağı tanır.
NÜFUS SAYIMLARI SONUCU ELDE EDİLEN VERİLER
1. Nüfus miktarı
2. Nüfus artış hızı ve dağılışı
3. Nüfusun yaş ve cinsiyet durumu
4. Nüfusun kır-kent yerleşimlerine göre dağılımı
5. Aktif nüfusun sektörel dağılımı
6. Nüfusun eğitim durumu
7. İşsizlik oranı
8. Nüfus hareketleri
9. Askerlik çağındaki nüfus
10. Seçmen sayısı gibi verilerdir.
DÜNYA NÜFUSUNUN TARİHSEL ARTIŞI VE DEĞİŞİMİ
DÜNYA NÜFUS ARTIŞININ TARİHSEL GELİŞİMİ
* Nüfus bilimciler insanlık tarihi boyunca nüfus artışında üç tane önemli sıçrayış dönemi olduğunu savunmaktadır.
* Bunlarda birincisi iki milyon yıl önce insanların alet yapmayı öğrenmeleri ile kendi besinleri için avcılık yapabilmesi ve vahşi hayvanlardan korunması ile olmuştur.
* İkincisi 10.000 yıl önce insanların yerleşik hayata geçip tarım yapmasıyla gerçekleşmiştir. Tarım yapmaya başlamadan önce genelde avcılıkla besinini temin eden insanların tarımla birlikte daha düzenli beslenmeleri ve yerleşik hayatla beraber daha düzenli bir yaşama sahip olmaları nüfuslarının artmasını sağlamıştır.
* Üçüncü büyük sıçrama ise 1750-1850 yılları arasında gerçekleşen Sanayi İnkılâbı ile gerçekleşmiştir. Bu devrimle beraber beslenme ve sağlık koşullarındaki düzelme ölümlerin azalmasını ve ortalama insan ömrünün uzamasını sağlamıştır.
* Sanayi inkılâbının ilk ortaya çıktığı kıta Avrupa kıtası olduğu için ilk önemli nüfus artışı ve değişimi Avrupa’da yaşanmıştır.
* Yine bu yıllarda Thomas Malthus isimli bir bilim adamı "Nüfus Artışı Hakkında Araştırma" isimli tezini yayınlamıştır. Bu tezinde ilerleyen zamanlarda nüfusun hızla artmaya devam edeceğini ve bu artışın doğal kaynakların kendini yenileme hızından daha hızlı bir şekilde gerçekleşeceğini ve bu durumun böyle gitmesi halinde gelecekte dünyada kıtlık ve salgın hastalıkların baş göstereceğini ileriye sürmüştür. Bu duruma neden olacak kişilerin ise genellikle alt sınıftaki insanlar olduğu düşüncesindeydi. Bu kuram bazı kişilerce kabul edildiği gibi çoğu kimselerce de reddedildi.
* Günümüze gelindiğinde nüfus artışının ülkelerin kalkınmışlık düzeyleri ile bağlantılı olduğu görüldü.
* Genellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde hızlı nüfus artışı görülürken, gelişmiş ülkelerde bu hızın düşük olduğu görülmektedir.
* Günümüzde 6 milyar dolaylarında olan dünya nüfusunun artışı önümüzdeki 50-100 yıl boyunca artacağı ve 10-15 milyar dolaylarına gelince artışının duracağı tahmin edilmektedir.
* Malthus’un teoremi çok tartışılsa da nüfusun hızla artacağı ve bu artışta alt tabakadaki insanların (gelişmemiş ülkeler) etkili olacağı fikri günümüz koşullarında doğruluğunu kanıtlamıştır. Ancak besin kaynaklarının yetersizliğinden doğacak kıtlık konusundaki düşünce günümüzdeki intansif tarım teknikleri, gen teknolojisi, biyoteknoloji ve organik tarım metotları gibi teknolojik ilerlemeler neticesinde gerçekleşme olasılığını yitirmiştir.
DÜNYA NÜFUSUNUN ALANSAL DAĞILIŞI
NÜFUS DAĞILIŞINDA ETKİLİ FAKTÖRLER
* Dünya genelinde nüfus dağılışı düzenli değildir.
* Dünya genelinde nüfus dağılışında etkili olan doğal ve beşeri pek çok sebep vardır.
* Bu sebepler dolayısıyla dünya üzerinde bazı alanlar sık nüfuslanmışken bazı alanlar ise seyrek nüfuslanmıştır.
* Nüfus dağılışında doğal koşulların belirleyici olduğu ülkeler ve bölgeler genellikle ekonomik bakımdan az gelişmiş ülkeler olarak karşımıza çıkmaktadır.
1. DOĞAL FAKTÖRLER
İklim:Çok yüksek ve çok düşük sıcaklıklar genellikle insan yaşamını kısıtlayıcı etki yapar. Örneğin: Çöller, Kutuplar. Buna karşılık serin ve yağışlı alanlar daha sık nüfusludur.
Yer şekilleri:Dağlık alanlar genellikle yerleşmeyi kısıtlayıcı etkide bulunurlar.Yer şekillerinin bakı etkisi dikkate alınırsa bakı yönündeki alanların daha sık nüfuslandığı görülür
Su kaynakları: Akarsu çevreleri verimli tarım alanlarına ev sahipliği yaptığından genellikle sık nüfusludur. Örnek: İndus, Ganj ve Nil nehri çevreleri
Bu genellemeye uymayan yerler genellikle yüksek enlemlerdeki akarsu çevreleri ile yüksek sıcaklıktan ötürü Ekvatoral Bölgedeki Amazon ve Kongo havzalarıdır.
Toprak: Alüvyon dolgulu araziler ile volkanik alanlar verimli topraklara sahip olmaları dolayısıyla sık nüfusludur.
Bitki Örtüsü: Ekvatorla bölge gibi sık ve gür ormanların geniş yer kapladığı alanlar dünya genelinde seyrek nüfusludur.
Yer altı kaynakları: Önemli yer altı kaynaklarının bulunduğu alanlar nüfusun sıklaştığı alanlardır.
Kara ve deniz dağılımı:Karaların oranı Kuzey yarım kürede Güney yarım küreye oranla daha fazla olduğu için Kuzey yarım küre daha sık nüfusludur.
2. BEŞERİ NEDENLER
Ekonomik Faaliyetler:Sanayi, tarım ve ulaşım olanaklarının geliştiği yerler ile turizm faaliyetlerinin yoğunlaştığı alanlar genellikle sık nüfusludur.
Tarihsel Süreçler: Bazı alanların günümüzde yoğun nüfuslanması geçmişteki tarihsel süreçte sahip olduğu fonksiyonun da etkisi vardır. Örneğin: Hindistan
DÜNYA NÜFUSUNUN ALANSAL DAĞILIŞI
Dünya’nın Sık Nüfuslanmış Alanları:
Musonlar Asyası: Asya kıtasının güney, doğu ve güneydoğu kıyıları (Çin, Hindistan, Bangladeş, Kore gibi ülkeler) doğal faktörler nedeniyle sık nüfusludur. Bu duruma neden olan doğal faktörler olumlu iklim koşulları nedeniyle ortaya çıkan tarımsal faaliyetlerdir.
Bu bölgede özellikle İndus, Ganj, Brahmaputra, Sarı ırmak (Hoang-ho)ve Mavi Irmak (Yangçe) nehirlerinin çevresi olumlu sık nüfusludur.
Kuzey Amerika Kıtasının Doğusu:Bu alan (ABD) sade yer şekilleri ve sanayi faaliyetlerinin yoğunluğu nedeniyle sık nüfusludur.
Güney Amerika Kıtasının Doğusu:Bu alan (Brezilya ve Arjantin) tarım faaliyetlerinin yoğunluğu nedeniyle sık nüfusludur.
Nil Nehri Çevresi:Tarımsal olanakların fazlalığı nedeniyle sık nüfusludur.
Avrupa:Madencilik, endüstri ve ticaretin gelişmiş olduğu Batı Avrupa ve Orta Avrupa ile özellikle tarımsal faaliyetlerin yoğunlaştığı Güney Avrupa sık nüfusludur.
Japonya: Sanayileşmenin etkisiyle sık nüfuslanmıştır.
Dünyanın Seyrek Nüfuslu alanları
Ekvatoral Bölge: Sıcaklık ve nemliliğin yüksek olduğu Amazon ve Kongo havzaları seyrek nüfuslanmıştır.
Kutuplar:Düşük sıcaklıklar nedeniyle Grönland seyrek nüfusludur. Özellikle bu nedenden Antarktika kıtasında yerleşmelere rastlanmaz.
Dağlık Alanlar:İklim koşullarının olumsuz olması ve engebenin fazlalığı bu alanlarda yoğun nüfuslanmayı engeller. Örnek: Avrupa’da Alp dağları, Asya’da Himalaya Dağları ile Tibet ve Pamir platoları, Amerika’da Kayalık ve And Dağları
Çöller:Şiddetli kuraklık ve yüksek sıcaklık dönenceler civarındaki karaların iç kesimleri (Kuzey Afrika-Sahra Çölü, Arabistan Yarımadası, Avustralya’nın orta ve batısı vb.) ile Orta Asya’nın çöl alanlarının (Karakum, Kızılkum, Gobi, Taklamakan çölleri) yoğun nüfuslanmasını engellemiştir.
Bataklıklar: Yerleşme ve ekonomik faaliyetleri kısıtladığı için nüfuslanmamıştır.
DÜNYADA NÜFUS ARTIŞI
NÜFUS ARTIŞI
* Nüfus artışı sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısındaki artış olarak nitelendirilebilir.
Bu artış iki yolla olur:
Doğal Nüfus Artışı: Doğum oranlarının ölüm oranlarından yüksek olmasıyla ortaya çıkan artışlardır.
Gelişmemiş ülkelerde nüfusun artması bu artışla ilgilidir.
Yapay Nüfus Artışı: Nüfusun gelen göçlerle artmasıdır.
Gelişmiş ülkelerdeki nüfus artışı bu artışla ilgilidir.
NÜFUS ARTIŞ HIZI (ORANI)
* Nüfus artış hızının % (yüzde) veya %₀ (binde) olarak ifade edilmesidir.
* Bu oran doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki farkın alınmasıyla bulunur.
* Başka bir deyişle bu oran nüfusun ne kadar arttığını ve gelecek dönemde ne kadar artacağını gösterir. Örneğin nüfus artış hızı %₀ 20 olan bir ülkede sene başında nüfusun her bini sene sonunda 20 kişi artacak demektir.
* Doğum oranı ölüm oranından yüksek ise nüfus artar.
* Doğum ile ölüm oranları aynı ise nüfus değişmez.
* Doğum oranı ölüm oranından az ise nüfus azalır.
* Bir ülkedeki nüfus artış hızına bakılarak o ülkenin nüfusunu ikiye katlama süreleri hesaplanır. Bu sürenin uzun olması o ülkenin gelişmiş olduğunu bu sürenin kısa olması ise o ülkenin gelişmemiş olduğunu gösterir.
HIZLI NÜFUS ARTIŞININ SEBEPLERİ
1. Doğum oranlarının artması
2. Ölüm oranlarının azalması
3. Dünya savaşlarının sona ermesi
4. Teknoloji ve bilimdeki ilerlemeler
5. Sağlık alanındaki gelişmeler
6. İnsanın çalışma süresinin kısalması
7. İnsanın refah düzeyinin artması
8. Bazı devlet politikaları (Örneğin Fransa’da olduğu gibi nüfusu arttırıcı yönde olabildiği gibi bazı yanlış devlet politikaları da nüfusu arttırabilir)
9. Gelenek ve görenekler
10. Hakim ekonomik faaliyet (Örneğin tarım toplumları tarımda insan gücüne ihtiyaç duyduklarından nüfusu arttırıcı yönde politikalar izleyebilir.)
HIZLI NÜFUS ARTIŞININ SONUÇLARI
OLUMLU SONUÇLARI
* Ülke savunması güçlenir. * İş gücü artar.
* Mal ve hizmetlere olan talep artar. * Vergi gelirleri artar.
* Ülke nüfusu dinamikleşir. * Ekonomide çeşitlilik artar.
* İşçi ücretleri düştüğünden üretim maliyetleri azalır.
OLUMSUZ SONUÇLARI
|
Tüketici ve bağımlı nüfus artar.
|
İthalat artar.
|
|
Temel ihtiyaçlar karşılanamaz.
|
Tasarruflar azalır.
|
|
Doğal kaynaklar hızla tükenir.
|
Sosyal hizmetler karşılanamaz.
|
|
Ülkenin kalkınma hızı yavaşlar.
|
Göçler artar.
|
|
Demografik yatırımlar artar.
|
İşsizlik artar.
|
|
İhracat azalır.
|
Çevre sorunları ortaya çıkar.
|
|
Kişi başına düşen milli gelir azalır.
|
DÜNYA NÜFUS ARTIŞI
* Genellikle gelişmiş ülkelerde nüfusun artış hızı düşük iken gelişmemiş ülkelerde bu hız çok yüksektir.
* Gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı %0-1 arasındadır. Bu durum bu ülkelerdeki genç nüfusun yaşlı nüfusa göre daha az olmasına yol açmıştır. Ancak bu ülkelerde yaşlı nüfusun artması istihdam sorunlarını ortaya çıkarmıştır.
* Gelişmemiş ülkelerdeki hızlı nüfus artışı bu ülkelerdeki genç nüfusun yaşlı nüfusa göre daha fazla olmasına yol açmıştır. Bu da bu ülkelerdeki işgücünü arttırma gibi olumlu bir sonuca yol açarken bu işgücünü yerleştirecek işin olmaması gibi büyük problemlere yol açmıştır. Göçlerin artması bu ülkelerdeki hızlı nüfus artışının doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
* Günümüzde nüfus artış hızının en yüksek olduğu kıta Afrika kıtası iken bu hızın en düşük olduğu kıta ise Avrupa kıtasıdır.
NÜFUS PİRAMİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ
NÜFUS PİRAMİDİ
* Nüfusun cinsiyete göre yaş gruplarına dağılımını gösteren grafiklerdir.
* Bir yerin nüfus piramitlerine bakılarak o yerdeki nüfus özellikleri, nüfus hareketleri, nüfusun yaş, cinsiyet ve ekonomik durumu hakkında bilgi sahibi olunabilir.
* Nüfus piramitleri ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklılıklar gösterir.
* Nüfus piramitleri;a.Gelişen b.Durağan c.Gerileyen d.Orta tip olmak üzere dört gruba ayrılır.
NÜFUSUN YAŞ GRUPLARINA DAĞILIMI
Nüfus piramitlerinde;
* 0-14 yaş aralığı genç nüfusu
* 15-64 arası yaş aralığı olgun nüfusu
* 65 ve üstü yaş aralığı ile yaşlı nüfusu gösterir.
* Bu piramitlerde 0-14 yaş aralığındaki genç nüfus ile 65 ve üstündeki yaş aralığındaki yaşlı nüfus bağımlı nüfusu gösterir.
* Ancak gelişmemiş ülkelerde işsizliğin fazla olması dolayısıyla bağımlı nüfusun içine olgun nüfusunda girmesine neden olur.
* Gelişmemiş ülkelerin nüfus piramidinde genç nüfusun fazla yaşıl nüfusun az olduğu görülürken gelişmiş ülkelerde bu durumun tersine genç nüfusun az yaşlı nüfusun fazla olduğu görülür.
NÜFUSUN CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI
* Nüfus piramitlerinin sağ tarafı genelde kadın nüfusu sol tarafı ise erkek nüfusu gösterir.
* Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun içinde kadın nüfus oranının fazla olduğu, gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde ise erkek nüfus oranının fazla olduğu görülür.
* Yine gelişmemiş ülkelerde işsizlik dolayısıyla daha çok erkeklerin göç etmesi bu ülkelerin nüfus piramidinde kadın nüfus oranının daha fazla olmasına yola açar.
FARKLI NÜFUS PİRAMİTLERİ
1. Gelişen Nüfus Piramidi
(Düzgün Üçgen Şeklinde Piramit)
Nüfus piramitleri incelenirken piramidin tabanına ve tavanına bakılmalıdır. Çünkü piramit tabanı doğum oranlarını gösterirken tavanı ise yaşlı nüfusu yani ölüm oranını gösterir.
Bu piramitte olduğu gibi tabanın geniş olması doğum oranlarını, tavanın dar olması ölüm oranlarının yüksek olduğunu gösterir. Dolayısıyla bu piramit Bangladeş, Somali, Afganistan gibi geri kalmış ülkelere ait nüfus piramididir.
2. Durağan Nüfus Piramidi
(Kenarları İçe dönük Üçgen Şeklinde Piramit)
Bu piramit doğum oranlarının fazla olduğu ancak çocuk ölümlerinin azalmaya başladığı, sağlık ve beslenme koşullarını iyileştirmeye başlayan İran, Nijerya gibi gelişmekte olan ülkelere aittir.
3. Durağan Nüfus Piramidi (Arı KovanıN.P)
Bu piramit düşük doğum ve ölüm oranlarına sahip İsveç, Danimarka, Belçika gibi gelişmiş ülkelere ait nüfus piramididir.
Piramit tabanının dar olması doğum oranının düşük olduğunu, üst yaş gruplarına doğru daralmaması yaşlı nüfusun fazla olduğunu gösterir.
4. Orta Tip Nüfus Piramidi ( Çan Şeklindeki N.P)
Bu piramit düşük doğum oranlarına sahip ancak son yıllarda doğum oranlarını arttırmaya yönelik politikalar izleyen ABD ve Kanada gibi gelişmiş ülkelere ait nüfus piramididir.
5. Gerileyen Nüfus Piramidi
Bu nüfus piramidi doğum oranı fazla ancak son yıllarda doğum oranını azaltmaya yönelik politikalar izleyen ülkelere aittir.
NÜFUS PİRAMİDİ YORUMLAMA
1. Gelişmemiş Ülkelere Ait Nüfus Piramidi
* Doğum oranı fazladır. * Genç nüfus fazladır.
* Tüketici nüfus fazladır. * Bağımlı nüfus fazladır.
* Yaşlı nüfus azdır. * Ölüm oranı fazladır.
* Nüfus artış hızı yüksektir. * İşsizlik fazladır.
* Çalışma çağındaki nüfusun yaş ortalaması düşüktür.
* Çalışma çağındaki nüfusun içinde aktif nüfusun payı azdır.
* Okuryazar oranı düşüktür. * Dış ticaret açığı vardır.
* Kalkınma hızı yavaştır. * Kişi başına düşen milli gelir azdır.
* Halkın refah düzeyi düşüktür. *Kentleşme oranı düşüktür.
* Nüfusun çoğunluğu birincil ekonomik faaliyet kollarında çalışır.
* İhracat gelirleri düşük ithalat giderleri fazladır.
* Hammadde satar, mamul madde alır.
* Sosyal hizmetler gelişmemiştir.
* Nüfusun çoğunluğu kırsal alanda yaşar.…
2. Gelişmiş Ülkelere Ait Nüfus Piramidi
|
Doğum oranı azdır.
|
Genç nüfus azdır.
|
|
Tüketici nüfus azdır.
|
Yaşlı nüfus fazladır.
|
|
Bağımlı nüfus azdır.
|
Ölüm oranı azdır.
|
|
İhracat gelirleri yüksek ithalat giderleri azdır.
|
Çalışma çağındaki nüfusun yaş ortalaması yüksektir.
|
|
Çalışma çağındaki nüfusun içinde aktif nüfusun payı fazladır.
|
Kişi başına düşen milli gelir fazladır.
|
|
İşsizlik azdır.
|
Halkın refah düzeyi yüksektir.
|
|
Kalkınma hızı yüksektir.
|
Nüfus artış hızı düşüktür.
|
|
Okuryazar oranı yüksektir.
|
Dış ticaret fazlası vardır.
|
|
Dış ticaret hacmi yüksektir.
|
Hammadde alır, mamul madde satar
|
|
Sosyal hizmetler gelişmiştir
|
Kentleşme oranı yüksektir.
|
|
Nüfusun çoğunluğu kentlerde yaşar.
|
Nüfusun çoğunluğu ikincil ve üçüncül ekonomik faaliyet kollarında çalışır.
|
NÜFUS YOĞUNLUKLARI
1. Aritmetik Nüfus Yoğunluğu:
* Bir ülkede yaşayan nüfusun o ülkenin yüz ölçümüne bölünmesiyle elde edilir.
* Yüz ölçümü geniş nüfus az ise aritmetik nüfus yoğunluğu azdır. Örnek: Doğu Anadolu Bölgesi
* Yüz ölçümü dar nüfus fazla ise aritmetik nüfus yoğunluğu fazladır. Örnek: Marmara Bölgesi
2. Tarımsal Nüfus Yoğunluğu:
* Bir ülkedeki ve ya bir bölgedeki tarımla uğraşan nüfusun toplam tarım alanlarına bölünmesiyle elde edilir.
* Bölge ve ya ülke dağlıksa bu bölgede tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır. Örnek Doğu Anadolu, Karadeniz Bölgesi
* Bölge ve ya ülke düzse bu bölgede tarımsal nüfus yoğunluğu azdır. Örnek Marmara Bölgesi
3. Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu:
* Bir ülkedeki ve ya bir bölgedeki toplam nüfusun toplam tarım alanlarına bölünmesiyle elde edilir.
* Bu yoğunluk tarım alanlarının genişliğine ve toplam nüfusa göre farklılıklar gösterir
